شیراز , ایران

Shiraz

 Read more to go and do not forget to comment

نشان:

نام کشور : جمهوری اسلامی ایران

منطقه : 9 ناحیه

شهردار : مهران اعتمادی

مساحت : km² 340 

جمعیت : ۱/۴۵۵/۰۷۳ نفر تا سال ۲۰۰۹ م (ششمین شهر ایران)

پیش شماره تلفن : ۰۷۱۱

کد پستی : xxxxx  - xxxxx

فهرست مطالب :

·         وجه تسمیه

·         پیشینه تاریخی

·         جغرافیای طبیعی

·         منظر شهری

·         فرهنگ و دین

·         جغرافیای انسانی

·         حمل و نقل

·         اقتصاد

·         شیراز در اشعار فارسی

·         جاذبه ها و نقاط دیدنی

 نقشه شیراز

نقشه شیراز۲ 

شیراز  یکی از شهرهای بزرگ و ششمین شهر پر جمعیت ایران و مرکز استان فارس است . شیراز در جنوب غربی ایران و در کنار رودخانه فصلی ای موسوم به رودخانه خشک واقع شده است . این شهر در حدود 1000 سال مرکز تجارت منطقه ای جنوب ایران بوده است . برپایهٔ آخرین سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۸۵ خورشیدی ، این شهر جمعیتی بالغ بر ۱٬۲۱۴٬۸۰۸ نفر داشته که این تعداد در سال ۱۳۸۸ خورشیدی به ۱٬۴۵۵٬۰۷۳ افزایش پیدا کرده ‌است . 

 

شهر شیراز در بخش مرکزی استان فارس و در ارتفاع ۱۴۸۶ متری از سطح دریا و در منطقهٔ کوهستانی زاگرس واقع شده و آب و هوای معتدلی دارد . این شهر از سمت غرب به کوه‌ ‌دراک ، از سمت شمال به کوه‌های بمو ، سبزپوشان ، ‌چهل ‌مقام و باباکوهی (از رشته کوه‌ های زاگرس) محدود ‌شده و در منطقه‌ای به‌ وسعت ۱۲۶۸ کیلومتر مربع گسترده شده ‌است . شهر شیراز برطبق آخرین تقسیمات اداری به ۹ منطقهٔ مستقل شهری تقسیم شده و مساحتی بالغ بر ۱۷۸٫۸۹۱ کیلومتر مربع دارد .  

   

نام شیراز در کتاب‌ها و اسناد تاریخی (حدود 2000 سال قبل از میلاد) ، تحت نامهای مختلفی نظیر «تیرازیس»  Tiraziš در کتیبه های ماد ، «شیرازیس» و «شیراز» به ثبت رسیده ‌است تا اینکه در قرن 13 با حضور هنرمندان و دانشمندان بزرگی به مرکزی هنری ، ادبی تبدیل شد . محل اولیهٔ این شهر در محل قلعهٔ ابونصر بوده‌ است . شهر شیراز در پیش از اسلام قلعه‌ای بوده که قدمت آن به دوران ساسانی و پیش‌تر بازمی‌گردد . این شهر در دوران بنی‌امیه به محل فعلی منتقل می‌شود و به بهای اضمحلال استخر - پایتخت قدیمی استان فارس - رونق می‌گیرد . شیراز در زمان زندیه از سال 1750 تا 1781 میلادی و در کل زمان صفاریان و بوییان پایتخت ایران بوده است . از قدیم الایام ، از شیراز بعنوان شهر گل و بلبل و باغ و شراب یاد شده است ، که همه بدلیل وجود باغات فراوان در این شهر است . جامعه بزرگی از یهودیان و مسیحیان ایران در این شهر ساکن هستند .

یکی از مراکز مهم کارخانجات صنایع الکترونیک در شیراز وجود دارد ، بگونه ای که شیراز محور 53 درصدی سرمایه گذاری الکترونیک ایران محسوب می شود و همچنین پایه گذار اولین نیروگاه خورشیدی در ایران است .  این شهر از دیرباز به واسطهٔ مرکزیت نسبی‌اش در منطقهٔ زاگرس جنوبی و واقع ‌شدن در یک منطقهٔ به نسبت حاصل‌ خیز، محلی طبیعی برای مبادلات محلی کالا بین کشاورزان ، یکجانشینان و عشایر بوده ‌است . قدیمی ترین نمونه شراب جهان ، درون شیشه ای مدفون در خاک ، در نزدیکی شیراز کشف شده است . همچنین شیراز در مسیر راه‌های تجاری داخل ایران به بنادر جنوب مانند بندر بوشهر قرار گرفته که این نقش با احداث شبکهٔ راه ‌آهن به بنادر دیگر ایران کمرنگ‌تر شده‌است .

شیراز دارای جاذبه‌های جهانگردی فراوانی است و به‌ عنوان شهر شعر، شراب و گل شناخته شده است . این شهر آرامگاه شاعرانی همچون حافظ و سعدی را در خود جای داده و به سبب جاذبه‌های تاریخی ، فرهنگی ، مذهبی و طبیعی فراوان ، همواره گردشگران بسیاری را به ‌سوی خود فرا می‌خواند. 

         

 وجه تسمیه

نام شهر شیراز برگرفته از نام قلعه‌ای در اطراف شیراز کنونی در محل قصر ابونصر است . آنگونه که پیدا است در هنگام بنای شهر نام این قلعه بر شهر شیراز نهاده شده‌است . در کاوش‌های باستان‌شناسی در تخت جمشید ، به سرپرستی جورج کامرون در سال ۱۳۱۴ خورشیدی به پیدایش خشت ‌نبشته‌هایی عیلامی انجامید که بر روی چند فقره از آن‌ها به قلعه‌ای بنام «تیرازیس» یا «شیرازیس» اشاره شده ‌است . همچنین مهرهایی مربوط به اواخر ساسانی و اوایل اسلام ، در محل قصر ابونصر یافت شده‌است که حاوی نام «شیراز» می‌باشند.  برخی از نویسندگان بومی هم به این امر اشاره دارند که شیراز از نام پسر طهمورث و از شاهنامه گرفته شده است . ابن حوقل ، جغرافی‌دان مسلمان قرن چهارم هجری ، وجه تسمیه شیراز را شباهت این سرزمین به اندرون شیر می‌داند ؛ چرا که به قول او عموماً خواربار نواحی دیگر بدانجا حمل می‌شد و از آنجا چیزی به جایی نمی‌بردند . براساس تحقیقات تدسکو شیراز به معنای مرکز انگور خوب است . هرچند این نظر توسط محققین دیگر مانند بنونیست و هنینگ رد شده‌است .

 

         

پیشینه تاریخی 

  

بنیان‌گذاری شیرازاز دیدگاه تاریخی

برطبق تاریخ ایران ، چاپ دانشگاه کمبریج ، «سکونت دایمی در محل شهر شیراز شاید به دوران ساسانی و حتی قبل آن برسد . اما اولین اشاره‌های معتبر در مورد این شهر به اوایل دوران اسلامی بر می‌گردد.» به نوشته دانشنامه اسلامی نیز شیراز شهری است بنا شده در دوران اسلامی در محلی که از زمان ساسانی یا احتمالا قبل آن سکونتگاه دایمی انسان بوده‌است .

بگفته شاپور شهبازی در دانشنامه ایرانیکا «این ادعا که شیراز اردوگاه مسلمانان بوده تا اینکه برادرزاده یا برادر حجاج ابن یوسف آن را در سال ۶۹۳ پس از میلاد به شهر تبدیل کرد، اثبات نشده‌است .»  

 

جان لیمبرت ، چنین جمع بندی می‌کند که هر چند تاریخنگاران اسلامی بر این عقیده هستند که شیراز در قرن اول هجری به توسط عبدالملک مروان بنیان نهاده‌شده‌است . اما باید نشانه‌هایی از سکونت پیش از اسلام در محل یا نزدیک شهر وجود داشته‌است که نام خود را به شهر فعلی شیراز داده‌است. خصوصا با توجه به اشاره‌ای که حمدالله مستوفی داشته‌است . مستوفی در نزهت‌القلوب (۷۴۰ ق) معتبرترین روایت را این می‌داند که شهر شیراز را محمد برادر حجاج ابن یوسف به زمان اسلام ساخت و تجدید امارتش کرد . حمدالله مستوفی روایت دیگری هم آورده‌است که تجدید بنا بر دست عم‌زادهٔ حجاج ، محمد بن قاسم بن ابی عقیل صورت پذیرفته‌است . آثاری عیلامی (شامل یک سه پایه برنزی) مربوط به هزاره دوم پیش از میلاد در جنوب شرقی شیراز یافت‌شده‌است . همچنین در تعدادی لوح‌های عیلامی مکشوفه در پارسه (تخت جمشید) به کارگاه‌های مهمی در تی/شی-را-ایز-ایز-ایش (تیرازیس یا شیرازیس) اشاره می‌کند که بی‌شک همان شیراز امروزی است .

لیمبرت ، شهبازی و آرتور آربری هر سه فهرستی از نشانه‌های متعددی از سکونت دایم در دشت شیراز و اطراف محل کنونی شیراز در دوران پیش از اسلام را ذکر کرده اند . مانند نگاره‌های سنگی مربوط به اوایل ساسانی ، اشارات موجود به دو آتشکده (بنامهای هرمزد و کارنیان) و قلعه‌ای باستانی بنام شاه موبد و آثار کشف شده در قلعه ساسانی در محل فعلی قصر ابونصر .

شهبازی می‌گوید که شواهد بالا چنین می‌نمایاند که شیراز تا پایان دوره ساسانی شهری با جمعیتی عمده و احتملا مرکزی اداری بوده‌است . آرتور آربری چنین نتیجه می‌گیرد که بزرگی شیراز به هر اندازه بوده ، این شهر در زمان داریوش زیر سایه پارسه و پس از حمله اسکندر مقدونی زیر سایه شهر همسایه استخر بوده‌است .

همچنین نام شیراز همراه بخش اردشیر خوره دوره ساسانی به مرکزیت فیروزآباد ذکر شده است و شیراز جزئی از آن بوده‌است . اردشیر خوره یکی از پنج بخشی بوده است که استان فارس ساسانیان را تشکیل می‌داده‌است . این اطلاعات در مهرهای ساسانی مربوط به اواخر ساسانی و اوایل دوران اسلامی کشف شده در محل قصر ابونصر در شرق محل کنونی شهر شیراز بدست آمده است و لیمبرت چنین پیشنهاد می‌نماید که استحکامات موجود در محل قصر ابونصر همان قلعه تیرازیس یا شیرازیس یاد شده در لوح‌های عیلامی پارسه است و بعدها پس از آنکه شهر فعلی شیراز در نزدیک این قلعه بنیان نهاده شده ، این شهر نام خود را از این قلعه در حوالی شهر به یادگار گرفته‌است .

باستان شناسان موزهٔ متروپولیتن نیویورک نیز با توجه به نتایج حفاری‌های خود در محل قصر ابونصر ، این استحکامات و احتمالا روستاهای اطراف را به عنوان محل شیراز قبل از اسلام پیشنهاد می‌کنند . آنها گفته‌های بلخی را در قرن ۱۲ نقل می‌کنند که می‌گوید : در محلی که شیراز کنونی وجود دارد منطقه‌ای بوده است با چند قلعه در میان دشتی باز . آنان در مورد داستان بنیان نهاده شدن شهر جدید شیراز و انتقال آن به محل جدید چنین نظر می‌دهند که انتقال یک شهر در بسیاری جاهای دیگر مانند نیشابور و قاهره نیز اتفاق افتاده‌است . در این حالت پس از تحولات یا تغییراتی سیاسی ، شهر به محلی در نزدیکی شهر قدیم منتقل شده و شهر قدیمی رها گشته تا به شهری حاشیه‌ای یا تلی از خرابه تغییر پیدا کند .

در اسطوره‌ها و روایات سنتی

طبق روایتی سنتی بنای شیراز توسط طهمورث ، از پادشاهان پیشدادی صورت گرفته و با گذشت زمان این شهر رو به ویرانی گذاشت . همچنین طبق روایت سنتی دیگری در محل شهر شیراز شهری بنام فارس بوده‌است که برگرفته از نام فارس پسر ماسور ، پسر شم ، پسر نوح می‌باشد .

فتح فارس توسط مسلمانان

استان فارس ساسانیان شامل استان فارس ، یزد ، حاشیه خلیج فارس و جزایر آن و بخشی از خوزستان کنونی بود ، تعداد شهرستانهای این استان به 693 عدد می رسید و طی حملات سپاهیان اسلام بین سالهای ۶۴۰- ۶۵۳ میلادی که از بصره سازماندهی می‌شد به تسخیر درآمد . در آن زمان در محل شیراز کنونی شهری نبود . اما قلعه‌هایی در حوالی شیراز کنونی وجود داشت که در سال ۶۴۱ میلادی به تسخیر اعراب درآمد . در طی این دوران اعراب حملات متعددی از محل این قلعه به استخر تدارک دیدند . استخر ، پایتخت فارس تا سال ۶۵۳ میلادی مقاومت کرد . «شهر اصلی فارس ، استخر ، پیوندهایی نزدیک با سلسله ساسانی و دین زردشتی داشتند . حکمرانان عرب می‌خواستند که مرکزی رقیب و اسلامی در قلمرو تازه فتح شده خود درست کنند .» هنگامی که اعراب شهر شیراز را بنیان نهادند ، شهر را بگونه‌ای بنیان گذاشتند که بزرگتر از اصفهان باشد .

شهبازی می‌نویسد که به‌سبب قرار داشتن شیراز در محل تلاقی راه‌های منتهی به یزد ،کرمان ، خوزستان ، اصفهان و خلیج فارس ، به پایگاهی (سپاه مسلمانان) در فارس و مقر دولت و کارگزاران ارشد نظامی و اداری تبدیل شد و برای دو قرن محل استقرار فرمانداران عرب فارس بود . هرچند تا دو قرن شیراز زیر سایه شهر رقیب ، استخر بود. اما بتدریج با اسلام آوردن ایرانیان و انحطاط شهر استخر ، اهمیت شهر استخر به شیراز منتقل شد . از این دوران اطلاعات کمی در دسترس است ولی مشخص است که تا قرن نهم میلادی شیراز دارای مسجد جامع نبوده‌است . یعنی تا زمانی که صفاریان شیراز را پایتخت حکومت خود قرار دادند .

آل بویه تا صفویان

در قرن چهارم و پنجم هجری قمری سلسله آل بویه فارس ، شیراز را به پایتختی برگزیدند و مساجد ، قصرها ، کتابخانه و کانال آبرسانی از رودخانه کر در آن بنا نمودند . در این دوران شیراز به بزرگترین شهر استان فارس (شامل یزد و سواحل شمالی خلیج فارس) تبدیل شده بود . آل بویه پیرو شیعه ۱۲ امامی بودند و شیعه را تبلیغ نموده و مراسمی مانند محرم و عید غدیر را پاس می‌داشتند . با اینحال آل بویه سیاست مدارا و پذیرا بودن با سایر مذاهب مانند اهل سنت را در پیش داشتند . در زمان آنها غیر مسلمانان مانند زردشتی‌ها مجبور نبودند که علامت مشخص کننده به تن داشته باشند و یا در محله‌های خاصی زندگی کنند . در زمان آل بویه بازار شهر در هنگام جشن مهرگان و نوروز نورانی می‌شد و هنگامی که در سال ۳۶۹ هجری مصادف با ۹۸۰ میلادی مسلمانان شیراز بر علیه زردشتیان به اغتشاش پرداختند . عضدالدوله لشکری برای تنبیه اغتشاش کنندگان به شیراز فرستاد .

اتابکان فارس (سَلغُریان) از نیمه قرن ۶ هجری (۱۲ میلادی) بر شیراز مستولی شدند . در دوره آنها شیراز شکوفا شد و بناهای متعددی نظیر مدرسه ، بیمارستان ، بازار اتابک ساخته شد . به تدبیر اتابکان در حمله چنگیز خان مغول ، شیراز از تخریب و قتل عام در امان ماند چرا که حکمرانان سلغری ، ابوبکر بن سعد به پرداخت مالیات به مغولان رضایت دادند . آخرین حکمران اتابک اَبِش بنت سعد بود که به همسری پسر هلاکوخان مغول درآمد . مهریه او بخشش خراج شیراز بود و بدین ترتیب اتابکان فارس در سال ۶۸۵ هجری (۱۲۸۷-۱۲۸۶ میلادی) منقرض شد . شیراز همچنین از قتل عام تیمور نیز در امان ماند زیرا شاه شجاع ، فرماندار فارس تسلیم شد . در قرن سیزدهم میلادی ، شیراز مرکزی پیشرو در علم و هنر بود . بخاطر تشویق حاکمان و وجود دانشمندان و هنرمندان ، این شهر توسط جغرافی‌دانان قدیمی دارالعلم نامیده می‌شد . از شاعران ، فیلسوفان و دانشمندان این شهر می توان به حافظ ، سعدی ، روزبهان ، قطب الدین شیرازی و ملاصدرا اشاره نمود . شیراز در اوایل قرن 11 میلادی جمعیتی چند هزارنفره داشت که در قرن 14 به 60000 نفر و در قرن 16 به 200000 نفر رسید که البته تا اواسط قرن 18 حدود 50000 نفر آن کاهش یافت (بعد از قتل نادر شاه) .

دوران صفویه تا دوران معاصر

شیراز بسال ۹۰۹ هجری (۱۵۰۳ میلادی) به دست صفویه افتاد و امام قلی خان والی شیراز شد . شاه اسماعیل در راه توسعه تشیع رهبران مذهبی اهل سنت شهر را از دم تیغ گذرانید . در این دوران بناهای متعددی در شیراز مانند مدرسه خان ، قصری در محل «میدان» و حصاری بدور شهر ساخت . شهر شیراز در دوران صفویه دو گروه رقیب را در خود جای داده‌بود . حیدری‌ها که پیرو شیخ حیدر صفوی بودند و در شرق سکنا داشتند و نعمتی‌ها که در غرب شیراز ساکن بودند و پیرو شاه نعمت الله ولی بودند . پس از حمله افغانها به ایران و سقوط صفویه در سال ۱۷۲۲ میلادی ، سپاه افغان در سال ۱۷۲۳ روانه شیراز شد . شیراز بعد از نه ماه محاصره و تحمل قحطی تسلیم شد . گفته می‌شود طی این محاصره حدود ۱۰۰ هزار نفر از مردم شیراز هلاک شدند . نادرشاه توانست در سال ۱۷۲۹ شیراز را از دست افغان‌ها در آورد و خرابی‌های به بار آمده را ترمیم نماید . اما با شورش حکمرانان محلی در دوره افشاریان بر علیه نادر شاه ، نادر شاه سپاهی را روانه شیراز کرد و شهر پس از چهار ماه محاصره سقوط کرد . پس از این حمله بسیاری از مردم شیراز از دم تیغ گذشتند و دو کله مناره در اطراف شهر برپا شد و باغ‌های اطراف شیراز نابود شد .

کریم خان زند شیراز را در سال ۱۱۸۰ هجری قمری (۷-۱۷۶۶ میلادی) به‌عنوان پایتخت سلطنت خود برگزید . در این دوران شیراز رونقی دوباره یافت و بر جمعیت آن افزوده‌شد . شیشه ساخت شیراز به تمام ایران صادر می‌شد و شراب شیراز که عمدتا توسط ارمنیان و یهودیان ساخته می‌شد از طریق خلیج فارس به بازار هند صادر می‌شد . در دوره کریم خان استادکاران و کارگران از سراسر ایران به شیراز آورده شدند . گفته شده‌است که تنها ۱۲،۰۰۰ نفر در ساختن خندق جدید دور شهر شرکت داشتند . بدستور کریم خان بناهای متعددی مانند ارگ جدید شهر ، بازار وکیل ، دیوان‌خانه ، توپخانه ، یک مسجد باشکوه و چند هزار مسکن برای لرها و لکهایی که در سپاه کریم خان بودند بنا شد . در آن زمان شیراز یازده بخش داشت که پنج تای آنها بخش‌های حیدری ، پنج تای آنها نعمتی و یک بخش متعلق به یهودیان بود . پس از کریم خان ، جانشینان وی موفق به حفظ سلسله زندیه نشدند و پس از روی کار آمدن قاجارها ، آقا محمد خان قاجار پایتخت را به تهران منتقل نمود . در دوره قاجاریه ، سید علی محمد باب در سال ۱۲۶۱ هجری قمری (۱۸۴۵ میلادی ) در شهر شیراز شروع تبلیغ آیین خود نمود . او دستگیر و از شهر اخراج شد . در سال 1910 میلادی ، بر اثر کشته شدن یک دختر مسلمان ، حمله به یهودیان آغاز شد و بر اثر این حمله 12 یهودی کشته و حدود 50 نفر از آنها زخمی شدند .

در اثر شیوع آنفولانزا در سال ۱۹۱۸ حدود ۱۰،۰۰۰ تن از مردم شیراز جان خود را از دست دادند . شیراز از دوران صنعتی شدن زمان رضا شاه که در شهرهای مختلف ایران رخ داد ، چندان بهره‌ای نبرد . ولی پس از جنگ جهانی دوم شیراز پیشرفت زیادی داشت . در سال ۱۳۵۳ شیراز از نظر بزرگی بعد از شهرهای صنعتی تبریز و اصفهان و شهر مذهبی مشهد قرار داشت . در سال‌های منتهی به انقلاب شیراز شاهد رشد خوبی بود . شیراز دیگر در سر شاهراه ترانزیت کالا از بنادر خلیج فارس به داخل ایران قرار نداشت ، چون نقش سنتی بندر بوشهر با ساخته شدن راه‌آهن سراسری به بنادر دیگری انتقال یافته بود . با اینحال مراکز آموزش عالی ، پایگاه‌های نظامی و صنعت گردشگری رشد خوبی در این شهر داشت .

جمهوری اسلامی ایران

پس از انقلاب ، احیا و مرمت آثار تاریخی مورد توجه قرار گرفت که از مهم‌ترین کارهای انجام گرفته می‌توان به احیای ارگ کریم خان ، مرمت و بازسازی آرامگاه خواجوی کرمانی و دروازه قرآن ، حمام وکیل و حافظیه اشاره نمود . 

 اطلاعات شیراز

کلیک کنید

 جغرافیای طبیعی

شهر شیراز ، مرکز استان فارس به طول ۴۰ کیلومتر و عرضی متفاوت بین ۱۵ تا ۳۰ کیلومتر با مساحت ۱۲۶۸ کیلومتر مربع به شکل مستطیل و از لحاظ جغرافیایی در جنوب غربی ایران و با فاصله 919 کیلومتری جنوب تهران ، در بخش مرکزی فارس قرار دارد . اطراف شیراز را رشته کوههای نسبتاً مرتفعی به شکل حصاری استوار ، احاطه کرده‌اند که از لحاظ سوق الجیشی و حفظ شهر اهمیت ویژه‌ای دارند . این شهر از سمت غرب به کوه ‌دراک ، از سمت شمال به کوه‌های بمو ، سبزپوشان ، ‌چهل‌مقام و باباکوهی (از رشته‌کوه‌های زاگرس) محدود شده‌است . مختصات جغرافیایی شیراز عبارتست از ۲۹ درجه و ۳۶ دقیقه شمالی و ۵۲ درجه و ۳۲ دقیقه و ارتفاع آن از سطح دریا بین ۱۴۸۰ تا ۱۶۷۰ متر در نقاط مختلف شهر متغیر است . رودخانهٔ خشک شیراز رودخانهٔ فصلی است که پس از عبور از شهر شیراز به سمت جنوب شرقی حوضهٔ خود متمایل شده و به دریاچه مهارلو می‌ریزد .

آب و هوا

در نقشهٔ آب و هوایی ایران ؛ شهر شیراز در جنوب غرب کشور قرار گرفته و آب و هوای آن مدیترانه‌ای است .

میانگین دما در تیرماه (گرم‌ترین ماه سال) ۳۰ درجهٔ سانتی‌گراد ، در دی‌ماه (سردترین ماه سال) ، ۵ درجهٔ سانتی‌گراد ، در فروردین‌ماه ۱۷ درجهٔ سانتی‌گراد و در مهرماه ۲۰ درجهٔ سانتی‌گراد می‌باشد و میانگین سالانهٔ دما ۱۸ درجهٔ سانتی‌گراد است . میزان بارندگی سالیانهٔ شهر شیراز ۳۳۷٫۸ میلی‌متر می‌باشد (14 تا 18 اینچ) .

آب و هوای شیراز

ژانویه

فوریه

مارس

آوریل

مـــــه

ژوئـن

ژوئیـه

آگوست

سپتامبر

اکتبـر

نوامبر

دسامبر

سـال

گرم‌ترین C°

۲۰

۲۲

۲۷

۳۳

۳۷

۴۱

۴۲

۴۰

۳۸

۳۲

۳۰

۲۳

۴۲

میانگین‌ گرم‌ترین‌ها C°

۹

۱۲

۱۶

۲۲

۲۸

۳۴

۳۶

۳۵

۳۲

۲۶

۱۸

۱۲

۲۴

میانگین سرد‌ترین‌ها C°

۱

۳

۷

۱۱

۱۶

۲۱

۲۴

۲۲

۱۸

۱۳

۷

۳

۱۲

سردترین C°

-۱۲

-۷

-۲

-۲

۷

۱۱

۱۶

۱۲

۷

۲

-۵

-۵

۰

بارش    mm

۸۱٫۲

۴۳٫۱

۴۸٫۲

۳۰٫۴

۷٫۶

۰

۲٫۵

۰

۰

۵

۴۰٫۶

۶۶

۳۳۷٫۸

 

 منظر شهری 

فضای سبز

سرانه فضای سبز در شیراز در سال ۱۳۸۷ برابر با 7/12 متر مربع به ازای هر نفر است . هم‌اکنون در شهر شیراز ۱۱۸ پارک وجود دارد که این تعداد شامل ۴۸ پارک شهری و ۷۰ پارک محله‌ای می‌باشد که از این جهت مساحت کل پارکها در شیراز ۲،۱۷۰،۵۵۰ متر مربع می‌باشد که از این میزان ۱۲۸،۰۴۴ متر مربع متعلق به پارکهای محله‌ای و ۲،۰۴۲،۵۰۶ متر مربع متعلق به پارکهای شهری است و همچنین پارک آزادی با ۲۰۴،۱۹۱ مترمربع مساحت بزرگترین پارک شیراز محسوب می‌شود .

نمایشگاه بین‌المللی

نمایشگاه بین‌المللی شیراز بزرگترین مرکز نمایشگاهی در جنوب ایران می‌باشد . این نمایشگاه در فضایی بالغ بر ۷۶۰٬۰۰۰ متر مربع در شمال غرب شیراز تأسیس گردیده‌است . نمایشگاه بین‌المللی شیراز هم‌اکنون دارای فضایی به‌میزان 7/1 کیلومتر مربع به‌صورت ۶ سالن سرپوشیده و سه سالن در حال ساخت و فضای باز نمایشی به‌میزان ۳٬۰۰۰ متر مربع می‌باشد .

نگارخانه‌های شیراز

شیراز دارای ۱۸ نگارخانه است که به پرپایی و نمایش آثار هنری و فرهنگی می‌پردازند .

سینما

شهر شیراز دارای ۸ سینما است که ۶ تای آنها ( حافظ - پیام - ایران - پرسیا - فلسطین - بهمن ) در بلوار کریم خان زند ، سینما شیراز درخیابان لطفعلی خان و سینما سعدی در خیابان قصردشت قرار دارند .

موزه‌ها

شهر شیراز تعدادی موزه همانند موزهٔ تاریخ طبیعی و موزهٔ پارس موزه نارنجستان قوام و.... را در خود جای داده‌است .

صدا و سیما

صدا و سیمای مرکز فارس که شامل دو بخش تلویزیونی و رادیویی است ، برنامه‌های متعددی را به زبان فارسی پخش می‌کند . همچنین این مرکز قطب انیمیشن کشور محسوب می‌شود . رادیو فارس نیز به‌عنوان یکی از رادیوهای محلی کشور هم‌اکنون فعالیت می‌کند .

نشریه‌ها

در شیراز روزنامه‌هایی مانند افسانه ، تحلیل روز ، خبر جنوب ، عصر مردم و نیم‌نگاه منتشر می‌شود .

ورزش و تفریح

شهر شیراز دارای ۴ تیم فوتبال باشگاه مقاومت شهید سپاسی در لیگ برتر ایران و برق شیراز ، پیام مخابرات و مقاومت بسیج در لیگ دسته اول کشور و دارای ۲ تیم فوتسال ارژن و صدرا در لیگ برتر فوتسال است . همچنین شهر شیراز دارای تیم بسکتبال آ.اس بوند در لیگ برتر بسکتبال می‌باشد .

ورزشگاه‌ها

• ورزشگاه حافظیه که دقیقاً در روبروی آرامگاه حافظ واقع شده‌است و محل برگزاری مسابقات تیم های شیرازی در لیگ برتر ایران و لیگ دسته یک است .
• ورزشگاه شهدای ارتش که سابقاً مسابقات مهم در آن انجام می‌گرفت و در یک پادگان متعلق به ارتش واقع است .
• ورزشگاه میانرود با ظرفیت ۵۰ هزار نفر که البته در حال ساخت و آماده شدن است .
• دهکده المپیک شیراز با ظرفیت ۱۰۰ هزار نفر که البته در حال ساخت و آماده شدن است .

پیست اسکی 

 مجموعه تفریحی ورزشی پولادکف به عنوان دومین پیست بزرگ بین‌المللی کشور در ۸۰ کیلومتری شمال شهر شیراز و درارتفاع ۲۸۵۰ متری از سطح دریا واقع شده و دارای قله‌ای به ارتفاع ۳۴۰۰ متر از سطح دریا است ؛ همچنین این مجموعه دارای امکاناتی از قبیل تله‌کابین ، تل‌اسکی ، رستوران ، فست فود ، کافی شاپ ، مهمانسرا ، هتل ، موتوربرفی ، ماشین‌های کوهستان ، چرخ‌های هوشمند ، قایق‌های پدالو ، اسب سواری ، دوچرخه سواری ، لوازم مورد نیاز اسکی و آموزشگاه اسکی می‌باشد و در سال ۱۳۸۱ شمسی افتتاح و مورد بهره برداری قرار گرفته است .

مراکز آموزش عالی و دانشگاه‌ها 

 چند دانشگاه مهم ایران در شیراز قرار دارند . مهم‌ترین دانشگاه آن دانشگاه شیراز می‌باشد که شامل دانشکده‌های مهندسی ، علوم ، کشاورزی ، دامپزشکی ، ادبیات و علوم انسانی ، هنر و معماری ، حقوق و علوم سیاسی و علوم تربیتی و روانشناسی می‌شود . 

 قدمت دانشگاه علوم پزشکی شیراز به ۶۰ سال می‌رسد . دانشگاه صنعتی شیراز ، دانشکده صنایع مخابرات راه دور ایران ، دانشکده صنعت الکترونیک ، آموزشکده فنی مهندسی شهید باهنر شیراز ، مرکزآموزش عالی حافظ شیراز و مرکز آموزش عالی پاسارگاد شیراز از دیگر دانشگاه‌های شیراز می‌باشند . دانشکده صنعت الکترونیک شیراز بدلیل فعالیتهای خاص خود و موفقیتهایی نظیر ساخت نخستین لامپ تصویر در ایران بسیار شناخته شده‌است در ضمن دانشکده صنایع مخابرات و راه دور ایران بدلیل وجود صنایع الکترونیک و مخابرات راه دور ایران در شیراز تأسیس شده‌است . دانشگاه آزاد شیراز که متشکل از چندین دانشکده می‌باشد از مراکز مهم دانشگاه آزاد ایران است . همچنین دانشگاه پیام نور نیز در شیراز وجود دارد .

فرهنگ و دین

شهر شیراز به شهر شعر در ایران معروف است . این معروفیت بیشتر و البته نه کاملا مدیون دو شاعر بزرگ این شهر سعدی و حافظ می‌باشد . از میان شاعره‌های معروف ایران می‌توان از جهان‌ملک خاتون که در شیراز می‌زیسته نام برد . شیراز به شهر شعر ، شراب ، باغ و گل و بلبل معروف است . باغ در فرهنگ ایرانیان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و شیراز از قدیم به داشتن باغ‌های بسیار و زیبا مشهور بوده‌است . شیراز از دوران باستان باغ‌های انگور فراوانی داشته و همین باعث شهرت جهانی شراب شیراز در دنیا شده‌است . امروزه بیشتر باغ‌های این شهر در شمال غرب آن و در مناطق قصردشت ، کشن ، چمران و معالی‌آباد واقع شده‌اند . تعدادی از باغ‌های شیراز از لحاظ تاریخی بسیار حایز اهمیت هستند و بعنوان مراکز مهم گردشگری به‌شمار می‌آیند. از معروف‌ترین این باغ‌ها می‌توان به باغ ارم ، باغ عفیف‌آباد ، باغ دلگشا و باغ جهان‌نما اشاره نمود .

شهر شیراز در بین سالهای ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۷ ش محل برگزاری جشن هنر بود . این جشنواره در زمان خود بزرگترین رویداد فرهنگی در نوع خود در سطح جهان بود . این رویداد با هدف تشویق هنرهای سنتی ایران و بالا بردن استانداردهای فرهنگی ایران تشکیل شده‌بود . همچنین این رویداد ، محلی بود برای گرد آمدن بزرگترین هنرمندان سنتی و مدرن ایران و جهان در رشته‌های مختلف هنری .

مردم شیراز زبان فارسی را با لهجه شیرازی تکلم می‌کنند. تحقیقات در مورد وضع حاضر لهجه شیرازی نشان می‌دهد که در میان شیرازیان میزان آشنایی با این لهجه در سنین بالاتر بیشتر می‌باشد . در میان بانوان میزان آشنایی زنان خانه دار و در میان مردان ، کسانی که کار آزاد دارند آشنایی بیشتری با این لهجه دارند . ظهور دو شاعر بزرگ فارسی نو ، حافظ و سعدی ، باعث تاثیر پذیری تمام جنبه‌های زندگی مردم شیراز از عصر مغول به بعد ، از آثار این شاعران شد . بگونه‌ای که باعث افول گویش پیشین مردمان این شهر و حکمفرما شدن فارسی نو در این شهر گردید .

دین اکثر مردم شیراز اسلام می‌باشد . هر چند بیشتر یهودیان شیراز در طی نیم قرن دوم قرن بیستم به اسراییل و آمریکا مهاجرت کرده‌اند . این شهر هنوز پذیرای اقلیتی ۶۰۰۰ هزار نفری از یهودیان می‌باشد . بدلیل فعالیت‌های تبلیغاتی مسیحی در قرون نوزده و بیستم میلادی گروه‌های کوچکی از مسیحیان فرقه پروتستان مانند انگلیکن و پرسبی‌ترین در شیراز زندگی می‌کنند . در حال حاضر در شیراز دو کلیسای فعال وجود دارد که یکی متعلق به ارامنه و دیگری متعلق به کلیسای انگلیکن می‌باشد .

جغرافیای انسانی

در نخستین سرشماری رسمی ایران که در سال ۱۳۳۵ خورشیدی انجام گرفت ، شهر شیراز با ۱۷۰٬۶۵۹ نفر جمعیت ششمین شهر پرجمعیت ایران بود . در سرشماری سال ۱۳۵۵ خورشیدی این شهر با پیشی‌گرفتن بر آبادان به پنجمین شهر پرجمعیت ایران تبدیل شد و تا سرشماری سال ۱۳۷۵ خورشیدی همین جایگاه را در اختیار داشت . در آخرین سرشماری انجام‌گرفته در سال ۱۳۸۵ خورشیدی ، کرج با رشد سریع خود بر شیراز پیشی گرفت و شیراز دوباره ششمین شهر پرجمعیت ایران شد .

براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۸۵ خورشیدی ، جمعیت شهر شیراز در این سال بالغ بر ۱٬۲۱۴٬۸۰۸ نفر بوده‌است که از این تعداد ۶۱۳٬۸۳۰ نفر مرد و ۶۰۰٬۹۷۸ نفر زن بوده‌اند . همچنین تعداد خانوارهای ساکن این شهر ، ۳۱۵٬۷۲۵ خانوار بوده‌است .

آمار جمعیتی شیراز در سال ۱۳۸۵
مردان	سن	زنان
۴۲٬۹۱۳	بیش‌تر از ۶۵	۳۸٬۷۸۶
۱۷٬۴۰۰	۶۰-۶۴	۱۶٬۳۲۵
۲۵٬۸۱۹	۵۵-۵۹	۲۴٬۰۲۵
۳۹٬۵۵۶	۵۰-۵۴	۳۶٬۴۶۲
۴۹٬۵۰۹	۴۵-۴۹	۴۶٬۲۱۲
۵۶٬۰۷۵	۴۰-۴۴	۵۳٬۳۳۳
۶۳٬۳۹۸	۳۵-۳۹	۶۱٬۳۶۱
۶۷٬۳۰۶	۳۰-۳۴	۶۴٬۹۸۳
۹۲٬۳۱۶	۲۵-۲۹	۸۹٬۸۹۶
۱۲۲٬۴۲۶	۲۰-۲۴	۱۱۶٬۳۷۲
۱۰۷٬۱۴۵	۱۵-۱۹	۱۰۱٬۳۴۱
۷۴٬۵۳۱	۱۰-۱۴	۷۰٬۸۳۴
۶۰٬۷۳۶	۵-۹	۵۷٬۵۲۸
۵۸٬۷۳۲	۰-۴	۵۵٬۸۶۶

حمل و نقل

 فرودگاه 

شیراز دومین شهر ایران پس از تهران بود که دارای فرودگاه بین‌المللی شد . این فرودگاه در دوران سلطنت محمدرضا شاه پهلوی با نام فرودگاه بین‌المللی شیراز تأسیس شد که پس از پیروزی انقلاب اسلامی به‌نام «فرودگاه بین‌المللی شهید دستغیب» تغییرنام داد . فرودگاه شیراز پس از فرودگاه امام خمینی مجهزترین فرودگاه در سطح کشور محسوب می‌گردد . در حال حاضر فرودگاه بین المللی شهید دستغیب شیراز با دارابودن دستگاههای کمک ناوبری مدرن و کارآمد از قبیل دستگاه رادار PSR-SSR که یکی از پیشرفته ترین رادارهای دنیا می‌باشد و همچنین دستگاههای NDB - DME - DVOR و ILS یکی از فرودگاههای ایمن و مجهز در سطح کشور بوده و پذیرای تمامی تایپهای پروازی می‌باشد و به لحاظ سیستمها ی هواشناسی ، ارتباطی و رادیویی از تجهیزات پیشرفته و قابل اطمینان برخوردار می‌باشد .

مسیرهای خارجی این فرودگاه عبارتند از کشورهای سوریه ، قطر ، امارات متحده عربی (دبی ، ابوظبی و شارجـه ) ، کویت ، بحرین ، عربستان ، ترکیه ، روسیه ، پاکستان ، مصر و سودان .

پروازهای داخلی این فرودگاه شامل پروازهای شیراز – تهران ، شیراز – مشهد ، شیراز – اصفهان ، شیراز – آبادان ، شیراز – بوشهر ، شیراز – بندرعباس ، شیراز – لارستان ، شیراز – لامرد ، شیراز – کیش ، شیراز – لاوان ، شیراز – قشم ، شیراز – سیری ، شیراز – ماهشهر ، شیراز – خارک ، شیراز - عسلویه و شیراز - رشت می‌باشد .

شرکت‌های هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران (هما) ، آسمان ، ایرانایرتور ، کیش‌ایر ، ماهان ، کاسپین ، فارس‌ایرقشم ، خدمات هلیکوپتری ، نفت ، زاگرس ، تابان ، ارم ایر ، گلف ایر ، سعودی‌ایر ، ایرعربیا ، الجزیره و به صورت موردی شرکت‌های هواپیمائی دیگر از فرودگاه شیراز جهت نشست و برخاست استفاده می‌کنند .

هم‌اکنون ظرفیت پذیرش مسافر این فرودگاه ۴ میلیون نفر در سال می‌باشد که با اتمام طرح توسعه این فرودگاه به ۱۰ میلیون مسافر در سال افزایش می‌یابد .

راه‌آهن

طرح احداث راه‌آهن شیراز - اصفهان از سال ۱۳۰۷ خورشیدی در دست مطالعه بوده‌است که هم‌اکنون در حال ساخت می‌باشد .

راه‌آهن شیراز - اصفهان دارای ‪ ۲۲ ایستگاه می‌باشد که مراحل اجرایی ایستگاه‌های اصفهان ، شهرضا ، آباده و اقلید به پایان رسیده‌است و در مجموع اجرای این پروژه که از چند سال پیش به‌طور جدی آغاز شده‌است ، ‪ ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته‌است .

پایانه مسافربری 

 چهار باب پایانهٔ مسافربی برون‌شهری در نزدیکی به ابتدای ۴ محور اصلی خروجی شهر قرار دارند . شهرداری شیراز در سال ۱۳۶۳ خورشیدی اولین پایانهٔ متمرکز خود را با نام «پایانهٔ شهید کاراندیش» مطالعه ، طراحی و به‌اجرا درآورد که در دی‌ماه ۱۳۶۶ خورشیدی به بهره‌برداری رسید . «پایانهٔ شهید مدرس» در شرق شیراز و «پایانهٔ امیرکبیر» در جنوب غرب این شهر نیز پس از احداث و تجهیز در اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۵ خورشیدی ، به‌طور همزمان به بهره‌برداری رسیدند . همچنین «پایانهٔ غیرمتمرکز سپیدان» جهت سرویس‌دهی به بخش‌های شمال غربی شهر شیراز از سال ۱۳۷۵ خورشیدی شروع به فعالیت کرده‌است .

اتوبوس

شیراز از اولین شهرهای ایران است که دارای شرکت واحد اتوبوسرانی درون‌شهری شده‌است . سازمان اتوبوسرانی شیراز و حومه در سال ۱۳۴۵ خورشیدی تأسیس گردید . در آن سال ۱۰ دستگاه اتوبوس به صورت نقد و اقساط از شرکت «ایران ناسیونال» خریداری شد و تعداد ۱۰ نفر راننده ، ۴۰ نفر کمک‌راننده ، ۵۰ نفر بلیت‌فروش و ۱۰ نفر تعمیرکار و بازرس ، کارکنان شرکت واحد بودند . حقوق روزانهٔ هر راننده به‌صورت تمام وقت (۶ صبح تا ۱۰ شب) مبلغ ۱۶۰ ریال و هر نفر کمک‌راننده و بلیت‌فروش ۸۳ ریال تعیین شده‌بود . با اتوبوس‌های خریداری شده ، خط‌های یک ، دو و سه راه‌اندازی شدند که این امر با استقبال مردم روبه‌رو گردید . از ابتدای سال ۱۳۸۰ خورشیدی ، سازمان اتوبوسرانی شیراز در امر واگذاری اتوبوس‌ها به بخش خصوصی اقدام نموده‌است ؛ بطوری‌که هم‌اکنون بیش از ۹۰ درصد از این ناوگان به بخش خصوصی واگذار گردیده‌است .

قطار شهری

هم‌اکنون قطار شهری شیراز در دست ساخت می‌باشد . خط اول این پروژه از جنوب شرق شهر (میدان گلسرخ) و از طریق بلوار مدرس ، میدان ولی‌عصر ، میدان نمازی ، میدان قصردشت ، کوچه گلخون ، حاشیه بزرگراه چمران تا شمال غرب شیراز (میدان میرزا کوچک‌خان و میدان احسان) امتداد خواهد داشت که هم‌اکنون بخش عمده‌ای از عملیات اجرایی آن انجام شده‌است . این خط ۲۴٫۱ کیلومتر طول دارد که پتانسیل حمل و نقل ۱۰٬۰۰۰ نفر در ساعت را خواهد داشت .

خط دوم این پروژه از تقاطع بزرگراه امام خمینی و بلوار عدالت در جنوب شهر آغاز شده و پس از گذر از بلوار عدالت و بلوار آزادی به‌سمت شمال و به میدان آزادی منتهی می‌گردد که ایستگاه میدان امام‌حسین ، ایستگاه مشترک بین این دو مسیر است .

خط سوم به‌طول حدود ۱۶ کیلومتر پیش‌بینی شده که میدان میرزا کوچک‌خان را از طریق صنایع الکترونیک ، شهرک‌های شهید بهشتی ، حافظ ، بزین ، استقلال ، پل شهرک گلستان و بلوار تنگ‌جلاب به مرکز شهر جدید صدرا متصل می‌نماید . پس از اتمام پروژه‌های قطار شهری ، شیراز جمعاً ۱۱۰ کیلومتر مترو خواهد داشت .

تاکسی

شیراز دارای بیش از ۱۲٬۰۰۰ تاکسی از انواع مختلف می‌باشد که بخش بزرگی از حمل و نقل مسافرین درون‌شهری این شهر را برعهده دارد . این رقم براساس سهم سفر در شهر شیراز ۱٬۸۴ و جمعیت ۱،۲ میلیون نفری نزدیک به ۴۰ درصد از سفرهای درون‌شهری را عهده‌دار می‌باشد .

انواع مختلف تاکسی که در شیراز فعال می‌باشند عبارتند از : تاکسی درون‌شهری (زرد ، سبز و سفید) ، تاکسی موقت ، تاکسی تلفنی ، تاکسی سرویس مدارس ، تاکسی فرودگاه ، تاکسی ترمینال ، تاکسی خطوط ویژه و تاکسی بی‌سیم . البته سواری‌های مسافربر شخصی نیز اقدام به جابه‌جایی مسافر می‌کنند که به‌دلیل استفاده از سهمیهٔ سوخت مربوطه ، بخش بزرگی از آن‌ها شناسایی شده و تحت نظارت سازمان تاکسیرانی قرار گرفته‌اند .

اقتصاد

در طول تاریخ این شهر ، شیراز به واسطه مرکزیت نسبی اش در منطقه زاگرس جنوبی و واقع بودن در یک منطقه به نسبت حاصلخیز به محل طبیعی برای مبادلات محلی کالا بین کشاورزان و یکجانشینان و عشایری مانند قشقایی تبدیل گشته بود . همچنین این شهر در مسیر راه‌های تجاری داخل ایران به بنادر جنوب مانند بوشهر بوده است که این نقش با احداث شبکه راه‌آهن به بنادر دیگر ایران کمرنگ شده است . مرکزیت ادارای و نظامی این شهر نیز باعث رونق شهر در طول تاریخ بوده‌است . در دهه‌های اخیر ، صنعت گردشگری به رونق این شهر افزوده‌است .  

 شهرک صنعتی بزرگ شیراز صنایع کوچک و بزرگ بسیاری را در خود جای داده‌است . شیراز جایگاه بودن کارخانجات الکترونیکی متعددی از جمله صنایع مخابراتی والکترونیک ایران (صاایران) ، زیمنس ، ITMC و تکصا می‌باشد . صنایع فناوری اطلاعات از بزرگ‌ترین صنایع این شهر به‌شمار می‌رود که با شهرهای بزرگی در زمینهٔ تبادل صنایع فناوری اطلاعات در جهان مانند مونیخ و برلین (در زمینهٔ کارخانجات زیمنس) در ارتباط می‌باشد . 

 کشاورزی همواره بخش مهمی از اقتصاد شیراز و حومهٔ آن بوده‌است که دلیل آن فراوانی آب در این منطقه نسبت به بیابان‌های اطراف است . تولیدات کشاورزی این شهرستان عبارت‌اند از : انگور ، نارنج ، خرمالو ، ازگیل ، شلیل ، انار و گندم . این شهر در تولید فرش و گل نیز معروف است . از صنایع دستی این شهر می‌توان به خاتم کاری ، معرق‌کاری ، قالی‌بافی و منبت‌کاری اشاره کرد . صنایع مهم شیراز شامل صنایع الکترونیک ، پالایشگاه نفت ، مجتمع پتروشیمی ، کارخانهٔ سیمان ، صنایع لاستیک‌سازی ، صنایع لبنیات و صنایع نساجی می‌باشد . 

 از سوغات عمدهٔ شیراز می‌توان به آبلیمو ، انار ، انجیر ، ترشیجات ، چرم ، حصیر ، حنا ، خاتم‌کاری ، خراطی ، خرما ، ریسندگی ، زعفران ، سفیداب ، سنگ‌تراشی ، شیشه‌گری ، ظروف سفالی ، عرقیات ، فلزکاری ، قالی ، کنده‌کاری ، کیسه حمام ، گبه ، گلیم ، مسقطی ، منبت‌کاری و نمد اشاره کرد . 

  

   

 شیراز در اشعار فارسی

سعدی

که یارب پارس را مهد امان دار

به سعدی برج طالع تو امان دار

حافظ

خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش		خداوندا نگه‌دار از زوالش
به شیراز آی و فیض روح قدسی		بجوی از مردم صاحب کمالش

فردوسی

دوهفته در این نیز بخشید مرد		سوم هفته آهنگ شیراز کرد
هیونان فرستاد چندی ز ری		سوی پارس، نزدیک کاوس کی

عماره

ز شیراز و از ترف سیصدهزار

شتروار بد اندر آن کوهسار

شهریار

سلام ای شهر شیخ و خواجه شیراز		سلام ای مهد عشق و مدفن راز
سلام ای قبله تقدیس و تقوا		سلام ای قلعهٔ سیمرغ و عنقا
سلام ای شهر عشق و آشنایی		سلام ای آشیان روشنایی
بهار پوستانت بی‌زمستان		دعایت کرده سعدی در گلستان
که یارب پارس را مهد امان دار		به سعدی برج طالع تو امان دار
به تیر این دعا پیر دل‌آگاه		مغول را کرد دست فتنه کوتاه
دل و دل‌بستهٔ ایران توباشی		گل و گلدستهٔ ایران توباشی
اگر من دیهقان یا شهریارم		گدای عشق این شهر و دیارم

بهار

بود آیا که دگر بار به شیراز رسم		بار دیگر بمراد دل خود باز رسم
هست راز ازلی در دل شیراز نهان		خرم آنروز که کس بر سر آن راز رسد
برسر مرقد سعدی که مقام سعداست		بسته دست ادب و جبهه قدمساز رسم
همت از تریت حافط طلبم وز مددش		مست و مستانه بخلوتگه اعزاز رسم

جاذبه ها و نقاط دیدنی

جاذبه‌های تاریخی

شیراز به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین مراکز گردشگری و توریستی ایران مطرح بوده و با جاذبه‌های تاریخی فراوان برای گردشگران داخلی و خارجی شناخته شده‌است .

از جاذبه‌های تاریخی شهر شیراز می‌توان به آتشکدهٔ صمیکان ، آرامگاه حافظ ، آرامگاه خواجوی کرمانی ، آرامگاه سعدی ، قلعه و ارگ کریم‌خان ، باغ ارم ، باغ جهان نما ، باغ تخت ، باغ چهل‌تنان ، باغ دلگشا ، باغ عفیف‌آباد ، باغ جنت ، باغ و عمارت نارنجستان قوام ، دروازه قرآن ، گهواره دید ، باغ و عمارت هفت‌تنان ، بقعهٔ شاه شجاع ، مجموعه زندیه ، چاه مرتاض علی ، عمارت باغ ایلخانی ، عمارت دیوانخانه ، عمارت کلاه‌فرنگی باغ نظر ، قصر ابونصر ، قلعهٔ اژدهاپیکر ، قلعهٔ کک‌ها ، کاخ سروستان ، مدرسهٔ آقاباباخان ، مدرسهٔ خان ، موزهٔ پارس ، موزهٔ هفت‌تنان ، آرامگاه بی بی دختران ، آرامگاه سیبویه ، قبرستان قدیمی و منازل تاریخی بسیاری مانند منزل تاریخی زینت الملک ، منزل سعادت ، منزل عطروش ، منزل شاهپوری ، منزل افشاریان ، منزل بصیرالسلطنه ، منزل مشیر و غیره اشاره نمود .

جاذبه‌های طبیعی 

از جاذبه‌های طبیعی شهر شیراز می‌توان به آبشار کوهمره سرخی ، آبشار مارگون ، برم‌دلک ، بهشت گمشده ، پارک قلعه‌بندر ، پارک ملی بمو ، پیربناب ، تفرجگاه میان‌کتل ، چشمهٔ جوشک ، چشمهٔ خارگان ، چشمهٔ ریچی ، دریاچهٔ پریشان ، دریاچهٔ دشت ارژن ، دریاچهٔ مهارلو ، رکن‌آباد ، رودخانهٔ قره‌آغاج ، روستای قلات ، کوه سبزپوشان ، گردشگاه چاه‌مسکی ، گردشگاه چشمه سلمانی ، گردشگاه پیر بنو ، کوه و تفرجگاه سپیدان و گردشگاه هفت‌برم اشاره کرد .

چشمه‌های طبیعی موجود در اطراف شیراز هم از جهت آب‌درمانی و هم از جهت جذب گردشگر برای صنعت گردشگری استان فارس از اهمیت ویژه‌ای برخوردار هستند و صنعت گردشگری این استان را رونق می‌بخشند .

جاذبه‌های مذهبی

مزار امامزادگان متعددی که در شیراز وجود دارد ، در طول سده‌ها ساختار اجتماعی و اقتصادی این شهر را شکل داده‌است . گفته می‌شود که در زمان مأمون خلیفهٔ عباسی ، تعدادی از فرزندان و نوادگان موسی بن جعفر -امام هفتم شیعیان - به شیراز پناه آورده بودند . برطبق روایت‌های مختلف ، آنان به مرگ طبیعی درگذشتند یا توسط حاکم عباسی کشته شدند . سال‌ها بعد تعدادی از این مزارها شناسایی شدند و زیارتگاه شیعیان قرار گرفتند . برخی از این امام‌زادگان - همچون علی بن حمزه - در دورهٔ آل بویه شناسایی شدند . ولی برای بعضی دیگر - مانند شاه‌چراغ - حدود چهارصد سال زمان لازم بود تا توسط حکمرانان سَلغُری شیراز شناسایی شوند . شناسایی بیشتر این مزارها بیش از آنکه براساس شواهد و اسناد تاریخی باشد ، بر مبنای سنت‌های اسلامی شناسایی بوده‌است . بعضی از مهمترین مساجد و امامزادگان شیراز عبارتند از : آرامگاه و بقعه حضرت احمد بن موسی کاظم (شاه چراغ) ، بقعه آستانه سید علاءالدین حسین ، بقعه سید تاج الدین غریب ، بقعه علی بن حمزه ، زیارتگاه قدمگاه ، امامزاده سبزپوشان ، مسجد ابوالفضل ، مسجد نصیرالملک ، مسجد آقاباباخان ، مسجد بغدادی ، مسجد شهداء ، مسجد جامع عتیق ، مسجد سردزک ، مسجد حاج باقر ، مسجد وکیل و ...  

 آلبوم برخی از نقاط دیدنی شیراز

کلیک کنید