مراحل کلی تحقیق و برداشت از بناهای تاریخی
1- بررسی های تاریخی و گونه شناسی بنا
الف- تاریخچهی بنا
ب- قدمت ساخت ، سازندگان و مالکان اصلی و فعلی بنا
ج- محله و بافت پیرامون بنا
د- موقعیت بنا در نقشههای قدیمی و فعلی شهر
{ در موارد بالا ارائه مراجع و مستندات علمی لازم است }
2- بررسی عناصر معماری در بنا
برسی عناصر معماری در بنا شامل موارد زیر می باشد :
1-2- بررسی پلان های بنا
2-2- بررسی نماهای بنا
3-2- بررسی تزئینات بنا
4-2- بررسی محوطه بنا
1-2- بررسی پلان های بنا
الف- برداشت پلان های مختلف (پلان اصلی ، پلان معکوس ، پلان کف سازی ، پلان بام و ...) ، نما، برش و جزئیات متعدد
ب- بررسی تیپبندی های و تناسبات موجود در بنا
ج- دیاگرام ارتباطی و سیرکولاسیون در بنا
د- کاربری های بنا در دوران مختلف
ه- بررسی الحاقات و تغییرات در دوران مختلف بنا
2-2- بررسی نماهای بنا
الف- بررسی ارتفاعات و ترازهای مختلف در داخل و خارج بنا
ب- آنالیز نماها از نظر حجم ، فرم ، ریتم و روابط محوری
ج- بررسی تناسب المانهای مختلف در نما
د- بررسی بازشوها و مناظر متناظر آنها
ه- عناصر شاخص در نما
و- متریال و مصالح مصرفی در نماها
3-2- بررسی تزیینات بنا
در این مبحث تنوع و تفاوت سلیقه زیاد است ولی تزئینات بناهای تاریخی عمدتا به دو گروه عمده تقسیم می شوند :
1- تزئینات سقفی
2- تزئینات بدنه ای
الف- تزئینات سقفی داخلی : مقرنس ، نقاشی ، کاربندی ، کارهای چوبی ، آینه کاری ، نورگیر ، کشته بری و یا ترکیبی از دو یا چند مورد ذکرشده
ب- تزئینات سقفی خارجی : عمدتا کارهای چوبی ، مقرنس ، کاربندی و گچبری
ج- تزئینات بدنه ای داخلی : آینه کاری ، گچ بری ، شومینه ، نقاشی ، تاقچه ، ازاره و در و پنجره ها
د- تزئینات بدنه ای خارجی : ستونها ، ازاره ها ، کاشیکاریها ، آجرکاریها ، گچ بری ها ، کارهای چوبی و مشبک ها
4-2- بررسی محوطه بنا
الف- بررسی اعیان بنا در عرصه
ب- دسترسی های محوطه به بنا
ج- دیدها و منظر بنا
د- محور بندیها در بنا
ه- بررسی و آنالیز فضای سبز
و- منبع و سیرکولاسیون آب در بنا
ز- عملکردهای محوطه
ح- روشهای آبیاری و نحوه اجرای تاسیسات
3- بررسی سازه ای در بنا
الف- مصالح اجرایی دیوارها و پی
ب- طرح و نحوه چیدمان مصالح
ج- ایستایی و مسایل تحلیلی بنا
د- پوششهای بنا
ه- سازه پله ها
و- مسایل سازه ای قسمتهای خاص بنا مانند بادگیرها ، گنبدها ، نورگیرها و ...
4- بررسی اقلیمی و تاسیساتی بنا
الف- بررسی نحوه سرمایش و گرمایش در بنا
ب- بادگیر و کونالهای تهویه هوا در بنا
ج- سرداب ها و زیر زمین ها دربنا
د- بررسی مسایل تاسیساتی و سیرکوله شدن آن
ه- بررسی مسایل تاسیساتی نوین دربنا (درصورت وجود)