کمال الدین وحشی بافقی (شاعر)

Kamal Uddin Vahshi Bafqi - poet

Read more to go and do not forget to comment

کمال‌ الدین وحشی‌ بافقی‌ (930- 997 هجری قمری)

کمال‌ الدین‌ بافقی‌ متخلص‌ به‌ وحشی‌ از شعرای‌ دوره‌‌ی ‌صفویه است‌. وی‌ درسال‌ 930 هجری‌ قمری‌ در بافق‌ بدنیا آمد و تحصیلات‌ مقدماتی‌ خود را در زادگاهش‌ در خدمت برادرش و همچنین شرف‌الدین علی بافقی، سپری‌ نمود. برادر بزرگترش، مرادی بافقی هم یکی از شاعران آن عهد بود که تاثیر زیادی در تربیت و آشنایی وحشی با محفل های ادبی داشت، اما پیش از آنکه وحشی در شعر به شهرت برسد، در گذشت.

وحشی‌ در جوانی‌ به‌ یزد رفت‌ و از دانشمندان‌ و سخنگویان‌ آن‌ شهر کسب‌ فیض‌ کرد و پس‌ از چند سال‌ به‌ کاشان‌ عزیمت‌ نمود و شغل‌ مکتب‌ داری‌ را برگزید. او ‌پس‌ از روزگاری‌ اقامت‌ در کاشان‌ و سفر به‌ بندر هرمز و هندوستان‌، در اواسط عمر به‌ یزد بازگشت‌ و تا پایان‌ عمر در این‌ شهر زندگی‌ کرد. وحشی‌ بافقی‌ در سال‌ 997 هجری‌ قمری‌در سن‌ شصت‌ و یک‌ سالگی‌ درگذشت.

اهمیت او در سبک خاص بیان اوست. مضمونها و ظرایف شاعرانه و بیان احساسات و عواطف او با زبانی ساده و روان، که حتی گاهی با زبان محاوره بیان شده، چنان است که گویی حرفهای روزمره‌اش را می‌زند. همین امر به شعر او ارزش و اعتبار فراوانی داده است. او زبانی ساده و پر از صداقت را بر می گزیند و همین دلیلی است که در عهد خود به عنوان تواناترین شاعر مکتب وقوع، محسوب می‌شود.

شعرهای وحشی بیشتر در قالب غزل سروده شده‌اند. غزل‌های او سرآمد اشعارش است و از نظر ارزش و مقام، جزء رتبه‌های اول شعر غنایی فارسی است. علاوه‌ بر این‌ وحشی‌ رباعیات، ترجیع‌بند، ترکیب‌‌بند و مثنوی‌های‌ زیبایی نیز‌ از خود به‌ یادگار گذاشته‌ است.

مثنوی‌های وحشی بیشتر به استقبال و در مقام جوابگویی به نظامی سروده شده است. دو مثنوی او به نامهای" ناظر و منظور" و "فرهاد و شیرین" به استقبال "خسرو و شیرین" نظامی است. مثنوی اول او در 1569 بیت و در سال 996 هجری به پایان رسید.

مثنوی دوم او بی‌شک یکی از شاهکارهای ادبیات دراماتیک فارسی است، که در زمان حیات شاعر شهرت بسیار پیدا کرد؛ اما وحشی نتوانست بیش از 1070 بیت از آن را بسراید و کار ناتمام او را شاعر معروف قرن سیزدهم هجری، وصال شیرازی با افزودن 1251 بیت به پایان رساند . بعد از وصال، شاعر دیگری به نام صابر، 304 بیت دیگر بر این منظومه افزوده دیگر است.

وحشی همچنین مثنوی معروف دیگری به نام" خلد برین" دارد که باز هم به پیروی از نظامی و بر وزن مخزن الاسرار است. وحشی بافقی‌ ترکیب‌بندهای‌ زیبایی‌ نیز در سوگواری‌ امام‌ حسین‌(ع‌) و بزرگان‌ سروده‌ است‌.

 آثار باقی‌ مانده‌ از وحشی‌ بافقی‌ عبارتند‌ از:

دیوان‌ اشعار -مثنوی‌ خلد برین‌ -مثنوی‌ ناظر و منظور -مثنوی‌ فرهاد و شیرین‌

زهره مرتجی